Kompost hem organik atıkların çevreye zarar vermeden tasfiyesinde, hem de tarımdaki uygulamalarıyla toprağın, bitkinin, gıdanın ve dolayısıyla sağlığımızın korunmasında yeri doldurulamaz bir yöntem olarak kabul görmektedir.
Mevcut tarım yapma tarzımızın, yaşanan çevre felaketinin başta gelen sorumlusu olduğunu yukarıda vurgulamıştık. Binlerce yıldır doğanın bağrında yapılan tarım, 20.yüzyılda yarattığımız kimyasalcı tarım yöntemleri yüzünden, ne yazık ki, adeta “doğaya düşman tarım” haline geldi. Tarım doğaya düşman olunca, haliyle doğa da tarıma dostça davranmıyor. Bu yüzden, bozulmuş doğada tarım yapmak zorlaştıkça, doğanın dışında tarım, “topraksız tarım” arayışlarına girildi.
Tarımın yarattığı çok boyutlu çevre sorunları arasında öncelikle, üretim sürecinde uygulanan kimyasalların toprağa, havaya ve suya yönelik olumsuz etkilerini ve yanısıra hasat artıklarının neden olduğu etkileri sayabiliriz.
Tarımsal organik atıklara, sanayi kaynaklı organik atıkları ve evsel organik atıkları da eklediğimizde, doğada kendi kendine yok olması mümkün olmayan, çok çok büyük miktarda organik atık dağları ortaya çıkmaktadır ki başlıbaşına bir çevre sorunudur, ve doğa üzerinde büyük bir yük olmanın ötesinde, böylesi devasa milktarda atığın tasfiyesi aynı zamanda kamu ekonomisi üzerinde de ciddi yük oluşturmaktadır.
Nitekim yakın zamanda batı ülkelerinde organik atıkların tasfiyesi konusunda birtakım yasal düzenlemeler getirilmiş, birçok ülkede işletmelere üretim süreçlerinde ortaya çıkan organik atıklarını çevreye zarar vermeden tasfiye yükümlülüğü getirildiği gibi, evsel atıklar konusunda bile, örneğin bahçe sahiplerine bahçelerindeki budama artıkları için çöpe atma yasağı ve bizzat yerinde kompostlamak suretiyle sağlıklı ve çevreci standartlarda kompost yapma yükümlülüğü getirilmiştir.
Kompost yapmak iki yönlü çevresel etkiye sahiptir: organik atıkların çevreye zarar vermeden tasfiyesini sağladığı gibi, tarımda kimyasalların kullanımını da gereksiz hale getirmek suretiyle toprağı, suyu ve havayı kimyasalların zararlı etkilerinden korumaktadır.
Bu çerçevede, kompost yapmanın, biri tarım amaçlı diğeri ise çevre sağlığı amaçlı olan iki ana hedefi var:
– kentsel ve kırsal organik atıklarımızı en çevreci, en sağlıklı ve en ekonomik biçimde bertaraf edebilmek;
– 1950’lerden bu yana uygulanan kimyasal tarım ile kirlenen ve zehirlenen topraklarımızı geri kazanmak ve organik tarımı desteklemek.
Her ne kadar ilk bakışta çok farklı hedefler gibi görünse de izlenmesi gereken yol yordam birbirinden çok da farklı değil. Yeter ki, kompostlama süreçleri doğru yönetilsin ve iyi kompost yapılsın.
Sadece atıkları bertaraf etmek, gözümüzün önünden kaldırmak hedeflenir ve kompost oluşum süreçlerinde bazı adımlar eksik veya yanlış atılırsa, hem çevreye az veya çok zarar verilmiş olur, hem de kompostun organik tarımı destekleyen bir organik tarım girdisi olarak kullanımı mümkün olmaz.